در آستانه سال نو، همایش دانشجویی «فصل نو» در روزهای ٣و٤ اسفندماه جاری در زاهدان برگزار شد.

به گزارش اصلاح‌وب، در این همایش که به همّت‌ و تلاش معاونت دانشجویی جماعت دعوت و اصلاح استان، هیأت‌ اجرایی جماعت در شهر زاهدان و همکاری مؤسّسه‌ خیریه صابرین برگزار شد، جمعی بالغ بر صد نفر از دانشجویان، مهمانان و اساتید مدعو و جمعی از اعضا و هواداران جماعت در زاهدان و شهرهای دیگر شرکت داشتند.

در روز اول همایش که در سالن همایش‌های شهرداری زاهدان برگزار شد، پس از تلاوت آیاتی از کلام الهی توسط قاری اسماعیل‌زهی، عبدالغفور گردهانی مسؤول معاونت دانشجویی جماعت در استان ضمن بیان این نکته که خداوند سعادت و خوشبختی در دنیا و آخرت را در ارتباط با خداوند و مردم قرار داده است، اشاره کرد که ارتباط با خداوند نیازمند فهم و شناخت معنوی و عمل به مقتضای آن است و در زمینه‌ی چگونگی ارتباط با مردم نیازمند فهم تعاملات بشری و چگونگی رفتار و سخن با آن‌ها‌ هستیم.

وی افزود: «برای تقویت نگرش معنوی و تعاملی، این همایش را ترتیب داده‌ایم و به همین منظور اساتیدی ارجمند به ارائه سخنانی خواهند پرداخت.»

گردهانی از حضور دانشجویان، مهمانان و همه‌ی کسانی که در برگزاری این همایش نقش داشتند، تشکر و قدردانی کرد.

در ادامه محمود براهویی، مدیرعامل مؤسّسه‌ خیریه‌ صابرین، گزارشی از عملکرد خدمت‌رسانی مؤسّسه‌ به مردم نیازمند در زمینه‌های مختلف پرداخت و اظهار امیدواری کرد این نشست‌ها بتواند باعث تشویق دانشجویان به ارایه خدمات آموزشی و توانمندسازی مددجویان در زمینه‌های مختلف روحی و معنوی شود.

وی افزود: «مؤسّسه‌ صابرین توانسته است به جمعی بالغ بر ٤٠٠ خانواده نیازمند خدمت‌رسانی نموده و برای هم‌افزایی بیشتر موفق شده است نشست و همایش سمن‌های مختلف استان را در محل مؤسّسه‌ برگزار کرده و امکان برقراری نشست‌هایی ماهیانه را بین آنان فراهم کند.» وی ادامه داد: «بیماران زیادی از طریق قرار مؤسّسه‌ با پزشکان و داروخانه‌ها و مراکز درمانی موفق به دریافت خدمات رایگان شده‌اند. هم‌چنین کمیته اشتغال مؤسّسه‌ توانسته در بخش سوزن‌دوزی‌ موجب فعّال‌شدن خانواده‌ها شده و فنونی را آموزش دهد و بچه‌های دانش‌آموز زیادی از خدمات آموزشی مؤسّسه‌ برخوردار شده‌اند.»

محمدمهدی گرگیج، فعال فرهنگی استان نیز در ادامه همایش با بیان تاریخچه شهر زاهدان، دانشجویان را با شهر زاهدان آشنا کرد. وی اظهار امیدواری کرد که همه دوشادوش هم تلاش کنند که در کنار مسؤولان این مملکت کارهای مهمی برای مردم انجام دهند و مسؤولان مملکت هم حتّی‌الامکان مسؤولیّت را به جوانان واگذار کنند.

 

دگرپذیری

در ادامه همایش، عابدحسین بارکزهی، مسؤول هیأت‌ اجرایی جماعت دعوت و اصلاح در استان به ارایه بحثی در مورد دگرپذیری پرداخت. وی این اندیشه را که باید طرف مقابل فکری و فقهی خود را نابود کنیم تا ما خدمت‌رسانی‌ کنیم، فهمی کج دانست.

بارکزهی ضمن بیان این‌که وجود دگرپذیری لازمه‌ی جامعه‌ای است که در آن خیر و شر و مثبت و منفی وجود دارد، گفت: «دگرپذیری یک نیاز است تا بتوانیم در کنار همدیگر مشکلاتی را که در جامعه وجود دارد با همکاری برطرف کنیم.»

وی در باب تجزیه و تحلیل مفهوم دگرپذیری از دیدگاه‌های مختلف، با اشاره به دیدگاه جان استوارت میل در باب دموکراسی گفت: «دموکراسی در حقیقت قائل شدن به جایگاه اقلّیّت‌ و حقوق آن است نه آن‌که‌ همه حق و حقوق از آن اکثریّت‌ باشد. در دولت‌های مدرن و قانون اساسی ما این حق اقلّیّت‌ تعریف شده است. دگرپذیری در این دیدگاه حقوق اقلّیّت‌ و گردش افراد در انتقال قدرت است.»

وی در بخشی دیگر از سخنانش با بیان دیدگاه بی‌تفاوتی اظهار داشت: «مدارا در مقابل بی‌تفاوتی نیست.» وی با اشاره به نظر مجتهدشبستری گفت: «باید تلاش کنیم که باورها را نسبت به همدیگر نزدیک کنیم. هر چند باورمان درست باشد باید به درجاتی از شک در مورد آن قائل باشیم و نظر خود را صددرصد درست ندانیم.»

بارکزهی افزود: «دگرستیزی در اثر تربیت نادرست ایجاد می‌شود؛ نگرش فرهنگی ما در زمینه‌های مختلف مذهبی و قومی اشتباه است و به موضع‌گیری‌های ستیزه‌جویانه منجر می‌شود.»

 

آزادی

در بخش دیگری از همایش، دکتر رحیم‌بخش محتشمی، عضو شورای مرکزی جماعت دعوت و اصلاح، در بحثی با عنوان «آزادی» طی سخنانی اظهار داشت: «آزادی پیشینه تاریخی درازی دارد و از همان آغاز که خداوند انسان را مسؤولیت خلافت می‌بخشد با او همراه می‌شود؛ خداوندی که انسان را بنده خود معرفی می‌کند، او را از بندگی دیگران آزاد می‌کند. از دوران ماقبل تاریخ مقوله آزادی مطرح شده است. روزنتاک انسان آزاد را در مقابل انسان برده آورده است. راغب هم کلمه حر‌ را در مقابل عبد آورده است؛ حر به معنی گرم در مقابل برد به معنی سردی آمده است. انسانی که محرر‌‌ است کسی است که خدمتگزار خداوند است و از خدمت خلق آزاد باشد. در نزد صوفیان انقطاع کامل فکر از هر چیزی غیر از خداوند آمده است.»

وی افزود: «در فرهنگ سیاسی، استوارت میل آزادی را نبودن موانع مختلف می‌داند که از ظلم حکمران آزاد باشد.»

دکتر محتشمی، آزادی را نعمتی دانست که ممکن است آفاتی داشته باشد. وی گفت: «حکیم باید به آفات آزادی آگاه باشد. آزادی بی‌مهار مانند قدرت بی‌مهار، مذموم است. در اخلاق بندگی، آزادی مقیّد‌ است اما در اخلاق خدایی، آزادی قیدی ندارد.»

وی با بیان این‌که «دو نگاه به آزادی وجود دارد» افزود: «بسیاری آزادی را وسیله‌ای برای رسیدن به هدف می‌دانند که مخدوم هدف است. دیگران آزادی را یک حق می‌دانند.»

وی با ذکر مثال‌هایی، نظر حق بودن آزادی را ترجیح داد؛ به‌شرطی که آزادی دیگران را محدود نکند. به‌گفته‌ی وی در این نگرش آزادی خود یک هدف است.

دکتر محتشمی در باب مبحث عدالت اظهار داشت: «سوسیالیست‌ها عدالت را در برابر آزادی نهاده‌اند و از این طریق به جنگ مالکیّت‌ خصوصی رفته‌اند. عدالت عبارتست از ایفای حقوق و آزادی خودش یک حق است از این‌رو‌ با برقراری آزادی، عدالت محقّق‌ می‌شود. چنین است که قید آزادی، عدالت است. عدالت عین فضایل است و زیر پا گذاشتن فضایل از بین بردن عدالت و ظلم کردن است.»

وی با بیان این‌که «تفاوت میان جوامع مربوط به آزادی نیست بلکه به نظام ارزشی آنها مربوط است.» گفت: «آزادی در واقع شفّاف‌کننده ارزش‌هاست. در واقع فسادی را اضافه نمی‌کند بلکه اگر فسادی باشد آن را آشکار می‌کند.»

دکتر محتشمی هم‌چنین گفت: «در جوامع مسلمان، رذایل قوّه‌ شهویه‌ از رذایل قوّه‌ غضبیه مقبوح‌تر است و این باعث عدم تعادل شده است. در این جوامع به اندازه‌ای که یک عمل جنسی نامشروع است، زدن و کشتن و شکنجه کردن و دریدن و دروغ گفتن بد نیست.»

وی افزود: «آزادی همچنین یک مفهوم مدرن است که بیشتر مفهوم سیاسی و اجتماعی دارد. باید طالب آزادی عادلانه باشیم که مفاهیمی برون‌دینی هستند.»

وی با بیان این‌که «ایزا برلین آزادی را به دو صورت مثبت و منفی تقسیم می‌کند.» گفت: «آزادی منفی به مفهوم نفی زنجیر و زندان است. بعد از آزادی منفی آزادی مثبت رخ می‌نماید که افراد ابراز وجود می‌کنند و در اینجا هر شخص راه خود را طی می‌کند. آزادی منفی آزادی‌خواهی‌ بندگان است و آزادی مثبت آزادی توانگران است.»

وی افزود: «عارفان هم اول به تهی کردن از رذایل فرا می‌خواندند و در مرحله بعد آراستگی به فضایل را خواستار بودند.»

دکتر رحیم‌بخش محتشمی در پایان با اشاره به اینکه آزادی و عدالت حق همه آدمیان است، تأکید کرد: «پیوند عدالت و آزادی این است که عدالت چون همه‌ی فضایل را در بر می‌گیرد، در واقع همه‌ی حقوق آدمیان را ایفاد می‌کند. باید آزادی را در اختیار مردم گذاشت؛ جامعه غیر آزاد در واقع جامعه ظالمانه‌ای است و عدالت ندارد.»

 

روز دوم همایش

روز دوم همایش «فصل نو» در مکانی باز در اطراف زاهدان و در هوایی بارانی ادامه یافت. مباحث این روز پیرامون آسیب‌های اجتماعی زنان و نقش دانشجویان در رفع آن‌ها‌ و نگاه اهل سنت به رخدادهای صدر اسلام بودند. تربیون آزاد دانشجویان نیز بخشی از برنامه بود.

در بحث آسیب‌های اجتماعی، خواهران و برادران دانشجو در کنار مجموعه‌ای از فعّالان‌ مدنی و اجتماعی ضمن بررسی و تجزیه و تحلیل و ریشه‌یابی آسیب‌های موجود در جامعه، در مورد اعتیاد، طلاق، بیکاری‌ و خودکشی سخن گفتند و در پایان حاضران به ارائه راهکارهایی پرداختند.

در بحث نگاهی به صدر اسلام نیز دانشجویان به طرح سؤالات خود در زمینه رخدادهایی که در آن زمان اتفاق افتاده است پرداختند و محمدیوسف ارباب، مهمان مدعوی نیز در این‌باره پس از ذکر این مقدمه که هدف از بحث، درک و تعامل با مسائل بدون تجریح است، در زمان مقرّر‌ به پاسخ سؤالات مطروحه پرداخت.

همایش دانشجویی «فصل نو» برای اوّلین‌بار است که در زاهدان برگزار شده است.